استادیار گروه آموزش تاریخ، دانشگاه فرهنگیان، صندوق پستی 888 -56441 تهران، ایران. ffouladi@cfu.ac.ir
چکیده
درس تاریخ در زمره مهمترین دروس در نظام آموزشی ایران و بسیاری از کشورهای محسوب میشود؛ چرا که تاریخ هر سرزمینی بخشی از هویت و شناسنامه ملی آنها میباشد. ارزشیابی، یکی از ارکان اساسی در فرایند تعلیم و تربیت میباشد. در آموزش تاریخ نیز ارزشیابی تأثیر اساسی دارد و میتوان در ارزشیابی آن از آزمونهای شفاهی و کتبی بیشتر استفاد کرد. ارزشیابی از آموزش تاریخ با مشکلات و مسائلی مواجه هست، از جمله حجم زیاد مطالب کتاب و ارزشیابی عمدتاً بر سنجش محفوظات ذهنی و طراحی آزمونهای حافظه محور تمرکز دارد. از طرف دیگر، ارزشیابی میزان موفقیت هدفها را نشان میدهد و به طور مستمر و مداوم برنامههای آموزشی را میسنجد، بنابراین اگر برنامههای آموزشی و درسی و فرایند یاددهی - یادگیری دائماً در حال ارزشیابی نباشند، آموزش حالت پویایی خود را از دست میدهد و حالت ایستا به خود میگیرد. معایب و محاسن آن مشخص نمیشود و چنین موقعیتی با روح آموزش و پرورش سازگار نیست. توجه به این نکته بسیار مهم است که امروزه زمان وادار کردن دانشآموزان به درس خواندن از طریق ایجاد ترس از امتحان و نمرههای تک رقمی و ... گذشته است. در حالی که ضرورت دارد معلم در کلاس و حتی خارج از کلاس بر اساس طراحی و تفکر قبلی خود، فرصتهایی برای یادگیری ایجاد کند. در جستار حاضر به اهمیت کارکردهای روشهای گوناگون ارزشیابی مستمر و چالشها و فرصتهای آن در آموزش تاریخ از جنبه های مختلف پرداخته شده است