تأملی بر تدریس مباحثه محور دروس تاریخ در شکل‌گیری و رشد تفکّر انتقادی با تأکید بر نظریه بازسازی‌گرایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مطالعات سیاسی انقلاب اسلامی دانشگاه شاهد، تهران، ایران

2 دانشجوی کارشناسی آموزش مطالعات اجتماعی، دانشگاه فرهنگیان البرز

چکیده

امروزه بیش از هر زمان دیگری لزوم توجه به دروس مرتبط با آموزش تاریخ در ابعاد مختلف آموزشی و پرورشی بیش‌از پیش احساس می­شود. در این ‌بین، گرایش به استفاده از سناریوهای مختلف در روش­های تدریس به‌عنوان امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر می­باشد. برخلاف روش­های سنّتی تدریس تاریخ، در روش­های تأمل­محور که با محوریت مباحثه­ شکل می­پذیرد، اطلاعات به ‌صورت مستقیم انتقال داده نمی­شوند، بلکه افراد طی مراحلی به تفکّر واداشته شده و در هر مرحله از آموزش به کشف مسئله یا حل مشکل هدایت می­شوند. در این راستا نظریات بازسازی اجتماعی در آموزش با تأکید بر لزوم اصلاح و توسعه زندگی اجتماعی با تکیه ‌بر فضایی باز مشارکتی و آزادانه نظرات و عقاید خود را مطرح می­سازد تا اقدام به شکل­گیری و بسط تفکّر انتقادی در دانش­آموزان نماید. در پاسخ به سؤال مقاله که نقش آموزش مباحثه محور تاریخ در رشد تفکّر انتقادی بر اساس مؤلفه­های موجود در نظریات بازسازی­ چیست، صحت فرضیه تأثیرات به­ کاربردن روش تدریس مباحثه محور دروس تاریخی در رشد تفکّر انتقادی دانش­آموزان بر اساس مؤلفه­های نظریات بازسازی­گرایی اجتماعی مورد تایید قرار می­گیرد. بر این اساس یاقته مقاله با استفاده از روش توصیفی از نوع کیفی، تحلیلی و با استمداد از نمونه­گیری هدفمند در بهره­گیری از نظرات خبرگان و اساتید حوزه تاریخ و علوم اجتماعی در قالب جامعه آماری نخبگانی نشان می­دهد که تدریس مباحثه محور دروس تاریخی، در افزایش تفکّر انتقادی دانش­آموزان بر اساس مؤلفه­های نظریات بازسازی نقش مهمی را ایفا می­نماید.

کلیدواژه‌ها