استادیار گروه آموزش تاریخ، دانشگاه فرهنگیان، صندوق پستی 889- 14665، تهران،ایران
10.48310/rhe.2025.20698.1179
چکیده
مهم‌ترین ابزار نظام آموزش و پرورش برای ایجاد هویّت ملّی، اسلامی به‌ذهن و ضمیر دانش آموزان، کتاب‌های درسی است. از دیدگاه برنامه‌ریزان درسی، کتابهایِ درسی «تاریخ» یکی از ابزارهای مهّم رسیدن به این هدف هستند که ظرفیت انتقال و ایجاد هویّت ملّی و اسلامی در دانش‌آموزان را دارند.
تحلیلِ محتوای این کتاب‌ها به‌ویژه درمقطع متوسطه می‌تواند روشن‌سازد که مؤلّفان آنها، تا چه حد توانسته‌اند وی‍ژگی‌ها، بایدها و نبایدهای اسلامی و مذهبی را در لابه‌لای مطالب خویش، به دانش‌آموزان این سرزمین انتقال دهند و در جهت درونی‌سازی آنها مؤثر عمل-کنند.
مسئلة اصلی پژوهش پاسخ به این سؤال بوده‌است:
مولفه‌های هویت اسلامی - مذهبی در کتاب‌های درسی تاریخ دوره متوسطه بعد از انقلاب اسلامی به چه میزان و چگونه تبلور داشته‌اند؟ و تا چه حد موفق بوده‌اند؟
روش اصلی این پژوهش تحلیل محتوا و جامعه آماری آن، کلیه ی کتاب‌های درسی تاریخ دوره متوسطه بوده که ازسال تحصیلی 1357 تا 1387 ه. ش تدریس شده‌است. نتایجی که از این پژوهش حاصل شد :
مؤلفه های هویت اسلامی - مذهبی در کتاب‌های درسی تاریخ دوره ی متوسطه بعد از انقلاب اسلامی به میزان زیادی بازتاب داشته‌اند و محتوای این کتاب‌ها در شکل‌دهی و انتقال مفاهیم هویت اسلامی و مذهبی به دانش‌آموزان موفق بوده‌اند. و این دروس دارای نقش و جایگاه ویژه‌ای دررسیدن به سؤال و هدف موردنظر بوده و هستند.
پروانه, فرهاد . (1403). تحلیل محتوای کتاب‌های درسی تاریخ مقطع متوسطه بعد از انقلاب اسلامی از منظر بازتاب مؤلفه‌ها و مفاهیم مربوط به هویت اسلامی و مذهبی. پژوهش در آموزش تاریخ, 5(4), 1-15. doi: 10.48310/rhe.2025.20698.1179
MLA
پروانه, فرهاد . "تحلیل محتوای کتاب‌های درسی تاریخ مقطع متوسطه بعد از انقلاب اسلامی از منظر بازتاب مؤلفه‌ها و مفاهیم مربوط به هویت اسلامی و مذهبی", پژوهش در آموزش تاریخ, 5, 4, 1403, 1-15. doi: 10.48310/rhe.2025.20698.1179
HARVARD
پروانه, فرهاد. (1403). 'تحلیل محتوای کتاب‌های درسی تاریخ مقطع متوسطه بعد از انقلاب اسلامی از منظر بازتاب مؤلفه‌ها و مفاهیم مربوط به هویت اسلامی و مذهبی', پژوهش در آموزش تاریخ, 5(4), pp. 1-15. doi: 10.48310/rhe.2025.20698.1179
CHICAGO
فرهاد پروانه, "تحلیل محتوای کتاب‌های درسی تاریخ مقطع متوسطه بعد از انقلاب اسلامی از منظر بازتاب مؤلفه‌ها و مفاهیم مربوط به هویت اسلامی و مذهبی," پژوهش در آموزش تاریخ, 5 4 (1403): 1-15, doi: 10.48310/rhe.2025.20698.1179
VANCOUVER
پروانه, فرهاد. تحلیل محتوای کتاب‌های درسی تاریخ مقطع متوسطه بعد از انقلاب اسلامی از منظر بازتاب مؤلفه‌ها و مفاهیم مربوط به هویت اسلامی و مذهبی. پژوهش در آموزش تاریخ, 1403; 5(4): 1-15. doi: 10.48310/rhe.2025.20698.1179
)