دانشجوی دوره دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام (دانشگاه خوارزمی) و عضو هیأت علمی بنیاد ایرانشناسی
چکیده
تا پیش از روی کار آمدن قاجارها، امرا و حکام نواحی به دلیل فقدان مشروعیت نتوانستند در بین مردم جایگاه چندانی بدست آورند؛ لذا شاهان نخستین قاجار، در بدو امر، به منظور کسب مشروعیت دست به دامن علمای شیعه عصر شدند. از سوی دیگر، علمای شیعهی اوایل دورهی قاجار بر این باور بودند که در عصر غیبت، علما و فقها به‌عنوان نایبان آن حضرت تا زمان ظهور، عهده‌دار ولایت و حکومت شیعیانند و هر ولایتی و حکومتی غیر از ولایت فقها را نامشروع قلمدادکردند. در این میان، بودند علمایی که ضمن تأکید بر ولایت فقها، مشروعیت حکومت شاهان قاجار در امور دینوی را تأیید کردند. در این مقاله تلاش میشود تا دیدگاه ملااحمد نراقی مبنی بر ارجحیت ولایت فقها بر سلاطین در دوره غیبت با استناد به روایات و احادیث متعدد نشان داده شود و با ذکر وظایفی چون اجرای حدود و احکام، قضاوت، حفاظت، و صیانت از جان و مال مردم روشن می کند که مشروعیت حاکم جامعه اسلامی ناشی از اِشراف بر این حدود است. وظایفی که فقط فقها و علمای جامع الشرایط و مسلط به حدود شرعی میتوانند این نوع ولایت و حکومت را صرفاً تا زمان ظهور حضرت مهدی (عج) برای مردم اعمال کنند. بدین ترتیب مبانی مشروعیت ولایت فقها و عدم مشروعیت شاهان قاجار تبیین میگردد. روش و شیوهی بررسی در این مقاله به صورت توصیفی- تحلیلی بر مبنای مطالعات کتابخانه‌ای صورت پذیرفته است.
رضایی سرچقا, مجتبی. (1399). بررسی جایگاه ولایت و وظایف فقها در عصر غیبت در اندیشة سیاسی و فقهی ملااحمد نراقی (در اوایل قرن سیزدهم هجری قمری). پژوهش در آموزش تاریخ, 1(1), 20-34.
MLA
مجتبی رضایی سرچقا. "بررسی جایگاه ولایت و وظایف فقها در عصر غیبت در اندیشة سیاسی و فقهی ملااحمد نراقی (در اوایل قرن سیزدهم هجری قمری)", پژوهش در آموزش تاریخ, 1, 1, 1399, 20-34.
HARVARD
رضایی سرچقا, مجتبی. (1399). 'بررسی جایگاه ولایت و وظایف فقها در عصر غیبت در اندیشة سیاسی و فقهی ملااحمد نراقی (در اوایل قرن سیزدهم هجری قمری)', پژوهش در آموزش تاریخ, 1(1), pp. 20-34.
VANCOUVER
رضایی سرچقا, مجتبی. بررسی جایگاه ولایت و وظایف فقها در عصر غیبت در اندیشة سیاسی و فقهی ملااحمد نراقی (در اوایل قرن سیزدهم هجری قمری). پژوهش در آموزش تاریخ, 1399; 1(1): 20-34.
)
