هویت به عنوان مهمترین مؤلفۀ اجتماعی نقش بسزایی در شناسایی تاریخ و فرهنگ جامعه در سطح خرد و کلان دارد؛ زیرا به عنوان شناسنامه و اصالت مردم یک سرزمین در طول تاریخ شناخته میشود. در این تحقیق بر اساس نظرات صاحبنظران مختلف به دنبال شناسایی هویت ملی و مؤلفههای آن در کتابهای تاریخ مقطع متوسطۀ دوم هستیم. روش تحقیق کتابخانهای و اسنادی است و مبنای کار تحلیل و بررسی مفهوم هویت ملی و مؤلفههای آن در کتابهای تاریخ پایۀ دهم، یازدهم و دوازدهم است. بر اساس یافتههای تحقیق مهمترین مؤلفههای هویت در کتابهای تاریخ عبارتند از: میراث فرهنگی، باورها و اعتقادات، خانواده، جشنها و مراسمها، آموزش و علم، سبک زندگی، شیوۀ معیشتی، صنایع دستی، هنر و معماری است. به طور کلی مؤلفههای هویت بیانگرو بازتاب ساختار و شرایط درونی جامعه و روابط و تعاملات با دنیای خارج است. نتایج بررسی کتابها نشان میدهد اطلاعات کتابها بیشتر حالت تاریخ نگاری و روایتی دارد و صرفا دانش تاریخی دانش آموزان را افزایش میدهد و به ابعاد تاریخی، سیاسی، جغرافیایی و مذهبی هویت ملی بیشتر از ابعاد اجتماعی,فرهنگی، زبانی–ادبی پرداخته شده است. با توجه به اهمیت مفهوم هویت لازم است محتوی کتابهای تاریخ به صورت ملموس تر و عینی تر اسطورهها و شخصیتهای تاریخی و همچنین رویدادهای تاریخی را مورد توجه قرار دهند تا هم زمینه آشنایی و آگاهی نسل جوان با الگوهای تاریخی فراهم شود و هم اینکه احساس تفاخر و تعلق و در نهایت وحدت ملی تقویت گردد