دانشگاه فرهنگیان
پژوهش در آموزش تاریخ
2821-1014
2783-2155
1
1
2020
04
20
انقلاب سفید و گسترش نظام آموزش عالی؛ چالش ها و تعارض ها (1342-1357)
1
19
FA
معصوم
یاراحمدی
دکترای تاریخ ایران اسلامی
m.yarahmadi27@gmail.com
انقلاب سفید (1342- 1357) مجموعهای از برنامههای اصلاحی بود که به طور فراگیر تمام جنبههای زندگی سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعۀ ایران را در بر میگرفت. یکی از برنامههای این اصلاحات، انقلاب اداری و انقلاب آموزشی بود که در راستای گسترش و تحول نظام آموزشی تصویب شد. در این راستا پژوهش حاضر بر آن است با رویکرد توصیفی - تحلیلی و بهرهگیری از داده های آماری گسترش مراکز آموزش عالی و چالشهای درونی ناشی از این اصلاحات را در دوره زمانی مذکور مورد بررسی قرار دهد. دستاورد این پژوهش حاکی است که به موازات رشد کمی مراکز آموزش عالی و به تبع آن گسترش قابل توجه قشر تحصیلکرده، به دلیل تعارضات و چالشهایی که بین دانشگاهیان و حکومت وجود داشت، اقشار تحصیلکرده جایگاه درخور توجهی در مشارکت سیاسی و اجتماعی به دست نیاورند. به همین دلیل علیرغم تلاش حکومت برای جذب و کنترل دانشگاهیان، این گروه به مخالفت با رژیم پهلوی پرداختند.
انقلاب سفید,نظام آموزش عالی,دانشجویان,پهلوی دوم
https://historyedu.cfu.ac.ir/article_1181.html
https://historyedu.cfu.ac.ir/article_1181_0604886888e5e2070acb8fa1fa489ed1.pdf
دانشگاه فرهنگیان
پژوهش در آموزش تاریخ
2821-1014
2783-2155
1
1
2020
04
20
بررسی جایگاه ولایت و وظایف فقها در عصر غیبت در اندیشة سیاسی و فقهی ملااحمد نراقی (در اوایل قرن سیزدهم هجری قمری)
20
34
FA
مجتبی
رضایی سرچقا
000000024244354
دانشجوی دوره دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام (دانشگاه خوارزمی) و عضو هیأت علمی بنیاد ایرانشناسی
mojtaba.rezaiee.1357@gmail.com
تا پیش از روی کار آمدن قاجارها، امرا و حکام نواحی به دلیل فقدان مشروعیت نتوانستند در بین مردم جایگاه چندانی بدست آورند؛ لذا شاهان نخستین قاجار، در بدو امر، به منظور کسب مشروعیت دست به دامن علمای شیعه عصر شدند. از سوی دیگر، علمای شیعهی اوایل دورهی قاجار بر این باور بودند که در عصر غیبت، علما و فقها بهعنوان نایبان آن حضرت تا زمان ظهور، عهدهدار ولایت و حکومت شیعیانند و هر ولایتی و حکومتی غیر از ولایت فقها را نامشروع قلمدادکردند. در این میان، بودند علمایی که ضمن تأکید بر ولایت فقها، مشروعیت حکومت شاهان قاجار در امور دینوی را تأیید کردند. در این مقاله تلاش میشود تا دیدگاه ملااحمد نراقی مبنی بر ارجحیت ولایت فقها بر سلاطین در دوره غیبت با استناد به روایات و احادیث متعدد نشان داده شود و با ذکر وظایفی چون اجرای حدود و احکام، قضاوت، حفاظت، و صیانت از جان و مال مردم روشن می کند که مشروعیت حاکم جامعه اسلامی ناشی از اِشراف بر این حدود است. وظایفی که فقط فقها و علمای جامع الشرایط و مسلط به حدود شرعی میتوانند این نوع ولایت و حکومت را صرفاً تا زمان ظهور حضرت مهدی (عج) برای مردم اعمال کنند. بدین ترتیب مبانی مشروعیت ولایت فقها و عدم مشروعیت شاهان قاجار تبیین میگردد. روش و شیوهی بررسی در این مقاله به صورت توصیفی- تحلیلی بر مبنای مطالعات کتابخانهای صورت پذیرفته است.
ولایت فقها,مشروعیت,عصر غیبت,ملااحمد نراقی
https://historyedu.cfu.ac.ir/article_1182.html
https://historyedu.cfu.ac.ir/article_1182_25c9ad4bf02729f3733cab980805b1d3.pdf
دانشگاه فرهنگیان
پژوهش در آموزش تاریخ
2821-1014
2783-2155
1
1
2020
04
20
بزرگمهر، حکیمی اندرزگو
35
47
FA
علی
عزیزیان
0000-0002-5188-8682
عضو هیات علمی دانشگاه فرهنگیان لرستان
aliazizian52@gmail.com
در تاریخ کشورها همواره بزرگانی وجود داشتهاند که مردم هر عصر به وجود آنها بر خود میبالند و به آنان افتخار میکنند. این بزرگان به واسطهی اقداماتی که انجام دادهاند به مرور زمان برای عموم مردم به شخصیتهایی اسطورهای تبدیل شدهاند. یکی از شخصیتهایی که نماد حکمت و خرد در جمع دیوانسالاران ایرانی بود و زندگی او تا حدی گرفتار افسانه و ابهام شده بزرگمهر حکیم است. در تاریخ و ادبیات ایران زمین جملات قصار حکمی، اخلاقی، فلسفی و همچنین اندرزها و حکایتهای زیادی را به او نسبت دادهاند که بر خرد و دانایی و میهندوستی وی تأکید میکند. انسان ایرانی، ارزشهای انسانی و متعالی خود را به نقل از بزرگانی عرضه داشته است که در تاریخ و در ساحت افسانه، نمونه و الگوی درایت، تدبیر و هوشمندی بودهاند. بدون تردید در این میان بزرگمهر حکیم از تابناکترین چهرهها محسوب میشود. وی از جمله قهرمانانی بود که به جمع شهیدان اندیشه پیوست و حالت اسطوره پیدا کرد. بنابراین ضرورت دارد شخصیت وی از افسانه تا واقعیت مورد کندوکاو قرار گیرد.
بزرگمهر,حکیم,انوشیروان,ساسانیان,وزارت
https://historyedu.cfu.ac.ir/article_1183.html
https://historyedu.cfu.ac.ir/article_1183_7bf0cb603a666e1cf1ea086ac3a44f04.pdf
دانشگاه فرهنگیان
پژوهش در آموزش تاریخ
2821-1014
2783-2155
1
1
2020
04
20
تحلیل تاریخی تعاملات سلاطین تیموری با شخصیت های دینی
48
67
FA
کامبیز
امیر اسمی
دانشآموخته دکتری تاریخ دانشگاه اصفهان
در راستای فهم اوضاع دینی و اجتماعی شهرهای دورهی تیموریان، نحوهی تعامل سلاطین تیموری با شخصیتهای دینی به مسألهای مهم تبدیل میشود. مقالهی حاضر با اتکاء به روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی میکوشد به این پرسش پاسخ دهد که چه نوع تعامل و مواجههای میان سلاطین تیموری و شخصیتهای دینی قابل شناسایی است؟ این نوشتار بر آن است تا مواجههی تیموریان با مسائل دینی را بیان کند، جایگاه شخصیتهای دینی در تعاملات فرمانروایان تیموری را مشخص نماید و تعاملات شخصیتهای دینی با فرمانروایان تیموری را تحلیل نماید. نتیجه پژوهش نشان میدهد که شخصیتهای دینی، انواع مختلف داشتند. فرمانروایان تیموری میکوشیدند با هر کدام به نوعی ارتباط برقرار نمایند و از ایشان در جهت اعتبار بخشیدن به حکومت و دسترسی به اهداف مورد نظر خود بهره گیرند.
تصوف,تیموریان,سادات,شخصیت های دینی
https://historyedu.cfu.ac.ir/article_1184.html
https://historyedu.cfu.ac.ir/article_1184_07f160a04253466dfd2896907867c9e7.pdf
دانشگاه فرهنگیان
پژوهش در آموزش تاریخ
2821-1014
2783-2155
1
1
2020
04
20
ظرف مکانیِ مدیریّت فضای ملّی در دورهی محمّدرضا شاه: چگونگی و چرایی
69
93
FA
شهرام
غلامی
عضو هیات علمی دانشگاه فرهنگیان
shahramholami1975@gmail.com
احمد
محمدی
دانشگاه تهران
زندگی و کردارهای سیاسی در هر جامعهای در چارچوب گفتمان سیاسی مسلط تعیین میشود و شکل خاصّی از زندگی و کردارهای سیاسی را ممکن میسازد. در نتیجه هویّت و خود فهمیهای فردی را به شیوهی ویژهای تعریف میکند و برخی از امکانات زندگی سیاسی را متحقّق، و برخی دیگر را حذف مینماید. در این مقاله برای تحلیل ظرف مکانیِ مدیریّت فضای ملّی در عصر پهلوی دوّم، مجموعهای از شاخصهها و عناصر از قبیل مناسبات سرمایهداری، تمرکزگرایی، مهاجرت روستاییان، رشد جمعیّت، انقلاب سفید و اصلاحات ارضی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج این پژوهش حاکی از تسلّط گفتمان مدرنیسمِ غربی در این دوره است که با تمرکزگرایی، توسعه و نوسازی، صنعتی شدنِ شهرها و گذار از کشاورزی سنّتی به صنعتی و شیوهی تولید سرمایهداری شدّت مییابد. روستاییان، عشایر و عوامل قدرت سنّتی همچون سران قبایل و زمینداران بزرگ با انجام اصلاحات ارضی تضعیف شده و در حاشیه قرار می گیرند. بیشتر سرمایهگذاریها مربوط به شهرها بوده و یا اثرات خود را بیش از همه بر شهرها برجای گذارد به گونهای که میتوان گفت که بهطورکلّی «ظرف مکانی» مدرنیسم دورهی پهلوی دوّم «شهر» بوده است.
فضای ملّی,مدرنیسم,محمّدرضا شاه,شهر
https://historyedu.cfu.ac.ir/article_1185.html
https://historyedu.cfu.ac.ir/article_1185_d27ad941a2a15c0c64b0e874600dd7ff.pdf
دانشگاه فرهنگیان
پژوهش در آموزش تاریخ
2821-1014
2783-2155
1
1
2020
04
20
نقش میسیونرهای مذهبی در توسعة روابط سیاسی و تجاری ایران و اروپا در عصر صفوی
94
110
FA
فروزان
ادیب فر
0000-0002-4826-5804
استادیار دانشگاه فرهنگیان لرستان
f.adibfar@yahoo.com
عصر صفوی (1135- 907 ق./ 1722- 1501 م.) عصر گسترش چشمگیر فعالیت میسیونرهای مذهبی اروپا در ایران بود. در این دوره قدرتهای اروپایی برای نفوذ در سرزمینهای شرقی و دست یافتن به مواد اولیه ارزان قیمت با همدیگر رقابت میکردند، در همین حال قلمرو و تجارت خارجی آنها نیز توسط عثمانی به شدت در خطر بود، لذا ایران به عنوان همسایه و دشمن عثمانی و در عین حال به عنوان طرف تجاری اروپا گزینه مناسبی برای اتحاد بود. سؤال پژوهش حاضر این است که آیا میسیونرها و مبلغین مذهبی در توسعه روابط سیاسی و تجاری ایران و اروپا در عصر صفوی نقش داشتند؟ سعی بر آن است با روش تحقیق توصیفی و جمعآوری اطلاعات از گزارشها، منابع تاریخی و پژوهشی، سفرنامهها و اسناد به این سؤال پاسخ داده شود. به نظر میرسد علاوه بر انگیزههای مذهبی دلایل ویژه سیاسی و اقتصادی در ارسال هیأتهای مذهبی به ایران نقش داشت. یافته پژوهش حاضر مبین این واقعیت است که میسیونرهای مذهبی در اشاعه دین مسیحیت در ایران توفیق چندانی نداشتند اما توانستند در توسعه روابط سیاسی و تجاری ایران و اروپا نقش موثری بازی کنند.
میسیونر,دولتهای اروپایی,صفوی,روابط سیاسی و تجاری
https://historyedu.cfu.ac.ir/article_1186.html
https://historyedu.cfu.ac.ir/article_1186_d830352f636fe165598919bdd6b953f5.pdf